مقدار مقاومت همواره بصورت کد روی بدنه مقاومت نوشته میشود که در این مقاله رایج ترین آنها را باهم بررسی میکنیم.

1. مقاومت ها با کد رنگی


یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای خواندن مقدار مقاومت، استفاده از کد رنگی است که بر روی بدنه مقاومت‌ها وجود دارد. این کد شامل چند نوار رنگی است که هر رنگ نمایانگر یک عدد خاص و یک ضریب است.

  • تعداد نوارها: مقاومت‌ها ممکن است پنج یا چهار نوار رنگی داشته باشند.
    • 4 نوار: اولین دو نوار عدد، نوار سوم ضریب و نوار چهارم، دقت را نمایش می‌دهد.
    • 5 نوار: سه نوار اول عدد، نوار چهارم ضریب و نوار پنجم، دقت را نمایش می‌دهد.

هر رنگ نمایانگر عدد مخصوص به خودش است که در جدول زیر نمایش داده شده اند:

مثال از کد رنگی

فرض کنید یک مقاومت با رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه و قرمز داریم:

  • قهوه‌ای = ۱
  • سیاه = ۰
  • قرمز = ×10^2

عدد این مقاومت برابر است با 10 × 100 = 1000 اهم یا 1 کیلو اهم.


2. مقاومت های SMD


خواندن و اندازه‌گیری مقادیر مقاومت‌های SMD نسبت به مقاومت‌های معمولی کمی متفاوت است؛ مقاومت‌های SMD معمولاً با کدهای عددی یا کدهای حروفی مشخص می‌شوند. این کدها می‌توانند شامل چند رقم (مثلاً ۱۲۰، ۴۷۰) باشند که در این موارد، اعداد به صورت زیر نشان‌دهنده‌ی مقدار مقاومت هستند:

  • دو رقم اول: دو عدد اول نشان‌دهنده ارقام اصلی مقدار مقاومتی است.
  • رقم سوم: این عدد نشان‌دهنده تعداد صفرهای بعد از اعداد اصلی است.
    •   برای مثال:                                                              
    • کد "120" نشان‌دهنده ۱۲۰ اهم                                  
    • کد "470" نشان‌دهنده ۴۷۰ اهم 



3. مقاومت‌های متغیر

پتانسیومترها:

پتانسیومترها نوعی از مقاومت‌های متغیر هستند که به کاربران اجازه می‌دهند تا مقدار مقاومت را به صورت دلخواه تنظیم کنند. این مقاومت‌ها به‌طور معمول در تنظیم ولوم صدا یا نور استفاده می‌شوند.

پتانسیومترها معمولاً دارای نشانگرهایی هستند که می‌توانند به شما در تشخیص مقدار آن‌ها کمک کنند:

  • برچسب روی پتانسیومتر: غالباً روی بدنه پتانسیومتر یک برچسب وجود دارد که حاوی مقدار مقاومتی (مثل ۱۰k، ۵۰k) و نوع پتانسیومتر (مثلاً خطی یا نمایی) است. عدد نمایانگر مقدار مقاومت پتانسیومتر به اهم می‌باشد.
  • کدهای عددی: بعضی از پتانسیومترها ممکن است دارای کدهای شبکه‌ای باشند که به‌همراه چند رقم و حروف مقدار دقیق آن را نشان می‌دهند.

برای اندازه‌گیری مقدار پتانسیومتر می‌توانید از یک مولتی‌متر دیجیتال استفاده کنید:

  1. انتخاب ناحیه تست: مولتی‌متر را در حالت اندازه‌گیری مقاومت (Ω) قرار دهید.
  2. پتانسیومتر را از مدار جدا کنید: برای دستیابی به دقت بیشتر، بهتر است یک سر از پتانسیومتر را جدا کنید.
  3. اتصالات پروب‌ها: پروب‌های مولتی‌متر را به دو سر پتانسیومتر وصل کنید.
  4. خواندن مقدار: مقدار نمایش داده شده روی مولتی‌متر نشان‌دهنده مقاومت پتانسیومتر است.


ترمیستورها:

این نوع مقاومت به دما حساس هستند. ترمیستورها دو نوع دارند:

  • NTC (مقاومت منفی دما): با افزایش دما، مقاومت کاهش می‌یابد.
  • PTC (مقاومت مثبت دما): با افزایش دما، مقاومت افزایش می‌یابد.

برای پی بردن به مقاومت آنها در دما های مختلف میبایست به دیتاشیت آنها مراجعه کرد و یا از مولتی متر استفاده کنید.


فهمیدن نحوه خواندن مقاومت و شناخت انواع آن یکی از مهارت‌های کلیدی در الکترونیک است. با تسلط بر اصول کد رنگی و استفاده از مولتی‌متر، شما می‌توانید کارایی و عملکرد مدارهای الکتریکی خود را بهبود بخشید. فقط با یک سری اطلاعات ساده، شما قادر خواهید بود تا در پروژه‌های مختلف به راحتی از مقاومت‌ها استفاده کنید و از بروز مشکلات جلوگیری نمایید.