مقاومت‌ها به طور معمول برای محدود کردن جریان در مدارها استفاده می‌شوند. اگرچه مقاومت به طور خاص برای حذف جریان‌های اضافی طراحی نشده‌اند، اما در شرایط خاص می‌توانند نقش فیوز را نیز ایفا کنند.

در اینجا چند نکته مهم در مورد این موضوع بررسی می‌شود:

  1. انتخاب مقدار مناسب مقاومت:
    برای استفاده از مقاومتی به عنوان فیوز، انتخاب مقدار مقاومت صحیح بسیار مهم است. مقدار مقاومت باید به گونه‌ای باشد که در حالت عادی (جریان مجاز) هیچ گونه کاهش ولتاژی ایجاد نکند، اما در صورت افزایش جریان به حد بحرانی، دما و در نهایت شکست مقاومت به عنوان یک فیوز عمل کند.
  2. جریان و دما:
    مقاومت‌ها تحت تأثیر جریان عبوری و دما قرار دارند. با افزایش جریان، گرما نیز افزایش خواهد یافت. اگر جریان از مقدار مجاز فراتر رود، افزایش دما می‌تواند باعث سوختن مقاومت شده و جداسازی مدار را انجام دهد. این نکته به ویژه در مورد مقاومت‌های شفاف و با قدرت پایین صادق است.
  3. مدارهای حفاظت از ولتاژ:
    می‌توان از مقاومت‌ها در ترکیب با سایر قطعات مانند دیودها و ترانزیستورها برای حفاظت از مدارها استفاده کرد. برای مثال، در یک مدار ساده، می‌توان یک مقاومت جدید را به صورت موازی با یک دیود اضافه کرد تا در صورت افزایش ناگهانی ولتاژ، دیود مانع از عبور آن شده و مقاومت به عنوان فیوز عمل کند.
  4. مزایا و معایب:
    • مزایا: استفاده از مقاومت به عنوان فیوز می‌تواند هزینه‌های مدار را کاهش داده و همچنین در برخی موارد می‌تواند فضای کمتری را اشغال کند.
    • معایب: عدم تنظیم دقیق و دقت در انتخاب مقاومت ممکن است منجر به ناکارآمد بودن مدار و آسیب به سایر قطعات شود. همچنین، تمام مقاومت‌ها به عنوان فیوز قابل استفاده نیستند و این روش ممکن است خطراتی را به همراه داشته باشد.


در نهایت، در حالی که می‌توان از مقاومت به عنوان یک فیوز در مدارهای الکترونیکی استفاده کرد، باید به دقت انتخاب شود و با احتیاط به کار برده شود. انتخاب مناسب و متناسب با مشخصات فنی مدار می‌تواند نقش موثری در بهبود ایمنی و عملکرد مدار داشته باشد. با این حال، در اکثر موارد استفاده از فیوزهای استاندارد توصیه می‌شود، زیرا آنها به طور خاص برای این کار طراحی شده‌اند و می‌توانند ایمنی بیشتری را فراهم کنند.

برای استفاده از یک مقاومت به عنوان فیوز در یک مدار، نیاز به مراحل مشخصی داریم. این مراحل شامل طراحی مدار، انتخاب مقدار مناسب مقاومت و محاسبه پارامترهای مربوطه است. 

در ادامه، قدم به قدم به این موضوع پرداخته می‌شود.

قدم ۱: مشخص کردن مشخصات مدار

  1. ولتاژ تغذیه (V): چه ولتاژی برای مدار شما در دسترس است؟
  2. جریان کاری (I): چه جریانی در حالت عادی از مدار عبور می‌کند؟

قدم ۲: تعیین مقدار مقاومت

برای محاسبه مقدار مقاومتی که می‌خواهید به عنوان فیوز استفاده کنید، باید توجه کنید که:

  • مقدار مقاومت (R) باید به گونه‌ای انتخاب شود که در حالت عادی هیچگونه افت ولتاژی از خود نشان ندهد.
  • همچنین، باید جریان حداکثر مجاز (I_max) را تعیین کنید که بالاتر از این مقدار، مقاومت باید دچار دما و در نهایت قطع شود.


قدم ۳: محاسبه مقدار مقاومت

بیایید یک مثال بزنیم: فرض کنید ولتاژ تغذیه ۱۲ ولت و جریان کاری ۲ آمپر است.

  1. محاسبه حداکثر توان:
    • اگر بخواهیم مقاومت به عنوان یک فیوز عمل کند، باید حداکثر جریان مجاز را در نظر بگیریم. فرض کنیم که کارایی مورد نظر ۲ آمپر باشد و می‌خواهید که با جریان ۳ آمپر قطع شود:

  1. انتخاب مقدار مقاومت (R):
    • برای محاسبه مقاومت با توجه به جریان معین می‌توانیم از قانون اهم (V = I × R) استفاده کنیم:

این مقدار برای حالت حداکثری است که در آن فیوز باید قطع شود.

  1. محاسبه توان:
    • حال برای محاسبه توان مقاومتی که مشابه فیوز عمل می‌کند:

 

بنابراین باید از یک مقاومت با توان حداقل 36 وات استفاده کنید.

قدم ۴: انتخاب مقاومت

در انتخاب مقاومت، باید به نوع مقاومت نیز توجه کنید:

  • مقاومت‌های سیمی: می‌توانند مقدار توان بالاتری را تحمل کنند.
  • مقاومت‌های کربنی: معمولاً برای توان‌های پایین‌تر مناسب هستند.

قدم ۵: نصب در مدار

  • نصب و ایمنی: مقاومت را در مدار به گونه‌ای نصب کنید که جریان معمولی به آن عبور کند. به یاد داشته باشید که در صورت افزایش جریان از ۲ آمپر، این مقاومت باید به دما رسیده و عمل جدا کردن کند.

قدم ۶: آزمایش مدار

  1. بعد از نصب مدار، آزمایش کنید که در حالت عادی هیچگونه ولتاژ و حرارت غیرعادی وجود نداشته باشد.
  2. سپس سعی کنید که جریان را به مقدار حداکثر برسانید و مشاهده کنید که آیا مقاومت به درستی عمل می‌کند یا خیر.

نکات نهایی

  • توجه به دما: در مکان‌هایی با دماهای مختلف، مطمئن شوید که مقاومت به دمای نقطه ذوب نمی‌رسد.
  • جایگزینی: اگر ذر صورت سوختن مقاومت، اطمینان حاصل کنید که مدار به درستی طراحی شده و اشکالاتی در دیگر بخش‌های آن وجود ندارد.

با دنبال کردن این مراحل، می‌توانید به راحتی از یک مقاومت به عنوان فیوز در مدار خود استفاده کنید.