۱. معرفی مبارزان: افسانه و تازه نفس

قبل از اینکه وارد جزئیات فنی شویم، بیایید نگاهی کلی به این دو ماژول بیندازیم. هر دو توسط شرکت Espressif Systems ساخته شده‌اند و جامعه کاربری فوق‌العاده بزرگی دارند.

ESP8266: ارزان، ساده و کارآمد

این تراشه در سال ۲۰۱۴ معرفی شد و به دلیل قیمت بسیار پایین (حدود ۲ تا ۳ دلار) و قابلیت اتصال به وای‌فای، به سرعت محبوب شد. معروف‌ترین بردهای توسعه‌یافته بر پایه این تراشه، NodeMCU و Wemos D1 Mini هستند. اگر پروژه‌ی ساده‌ای دارید، این ماژول احتمالا اولین گزینه شماست.

ESP32: هیولای قدرتمند

این تراشه که در سال ۲۰۱۶ عرضه شد، جانشین قدرتمندتر ESP8266 است. ESP32 نه تنها سریع‌تر است، بلکه دارای بلوتوث (Bluetooth)، پین‌های ورودی/خروجی (GPIO) بیشتر و قابلیت‌های امنیتی پیشرفته‌تری است. بردهای ESP32 DevKit محبوب‌ترین مدل‌های توسعه این سری هستند.

۳. بررسی عمیق تفاوت‌ها: چرا ESP32 برنده فنی است؟

قدرت پردازش و دو هسته‌ای بودن

ESP32 معمولاً دارای دو هسته است. این یعنی شما می‌توانید یک هسته را به مدیریت وای‌فای و ارتباطات اختصاص دهید و هسته دیگر را برای اجرای کدهای اصلی برنامه استفاده کنید. این ویژگی باعث می‌شود در پروژه‌های سنگین، لگ یا تاخیر نداشته باشید. در مقابل، ESP8266 تک هسته‌ای است و اگر کد شما سنگین شود، ممکن است ارتباط وای‌فای قطع شود.

بلوتوث (Bluetooth & BLE)

برگ برنده اصلی ESP32 وجود بلوتوث است. این ماژول هم از بلوتوث کلاسیک و هم از بلوتوث کم‌مصرف (BLE) پشتیبانی می‌کند. این ویژگی برای ساخت گجت‌های پوشیدنی، ارتباط با موبایل بدون وای‌فای و پروژه‌های خانه هوشمند حیاتی است.

پین‌های بیشتر و قابلیت‌های آنالوگ

یکی از بزرگترین محدودیت‌های ESP8266 داشتن تنها یک پین آنالوگ (A0) است. اگر بخواهید چند سنسور را همزمان بخوانید، به مشکل می‌خورید. اما ESP32 دارای ۱۸ کانال مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC) است! همچنین ESP32 دارای سنسور اثر هال (Hall Effect) داخلی و سنسور دما داخلی است (هرچند سنسور دمای داخلی آن خیلی دقیق نیست).



۴. مصرف انرژی: کدام یک باتری را بیشتر دوست دارد؟

در پروژه‌های IoT که با باتری کار می‌کنند، مصرف انرژی همه چیز است.

  • در حالت کار عادی: ESP8266 مصرف کمتری نسبت به ESP32 دارد (چون ضعیف‌تر است).
  • در حالت خواب عمیق (Deep Sleep): داستان متفاوت است. ESP32 مدیریت انرژی بسیار هوشمندتری دارد و پردازنده کمکی ULP (Ultra Low Power) به آن اجازه می‌دهد در حالت خواب، همچنان سنسورها را چک کند و مصرفی در حد میکرو آمپر داشته باشد.


نکته طلایی: اگر پروژه شما دائماً روشن است و به برق شهر متصل است، تفاوت مصرف مهم نیست. اما برای پروژه‌های باتری‌خور که نیاز به پردازش بالا دارند، معماری بهینه ESP32 بهتر عمل می‌کند.


۵. برنامه نویسی و پشتیبانی نرم‌افزاری

خبر خوب این است که هر دو ماژول به راحتی با Arduino IDE قابل برنامه‌نویسی هستند. کدها بسیار شبیه به هم هستند و کتابخانه‌های زیادی برای هر دو وجود دارد. همچنین هر دو از MicroPython و Lua پشتیبانی می‌کنند. اما به دلیل حافظه بیشتر ESP32، اجرای کدهای میکروپایتون روی آن روان‌تر و پایدارتر است.


۶. سناریوهای انتخاب: کدام را بخریم؟

در اینجا نقشه راه نهایی را برای شما ترسیم می‌کنیم:

کی ESP8266 بخریم؟ (انتخاب اقتصادی)

  1. پروژه شما ساده است (مثل خواندن یک سنسور دما و ارسال به سرور).
  2. هزینه نهایی محصول بسیار مهم است (تولید انبوه ارزان).
  3. نیاز به بلوتوث ندارید.
  4. تعداد پین‌های ورودی/خروجی زیادی نیاز ندارید.
  5. اندازه فیزیکی کوچک‌تر مد نظر است (مثل ESP-01).

کی ESP32 بخریم؟ (انتخاب حرفه‌ای)

  1. نیاز به بلوتوث دارید.
  2. پروژه پیچیده است (استریم ویدیو، پردازش صدا، دوربین).
  3. به پین‌های آنالوگ و دیجیتال زیادی نیاز دارید.
  4. امنیت داده‌ها برایتان مهم است (رمزنگاری سخت‌افزاری قوی‌تر).
  5. می‌خواهید سیستم‌تان تا چند سال آینده قدیمی نشود (Future-proof).


نبرد ESP32 در برابر ESP8266 برنده‌ی مطلقی ندارد؛ همه چیز به نیاز شما بستگی دارد. ESP8266 پادشاه پروژه‌های ارزان و ساده‌ی اینترنت اشیاء است، در حالی که ESP32 یک نیروگاه تمام عیار برای پروژه‌هایی است که نیاز به قدرت، بلوتوث و اتصالات متعدد دارند.

پیشنهاد ما؟ اگر مبتدی هستید، با ESP8266 شروع کنید چون ارزان‌تر و ساده‌تر است. اما اگر می‌خواهید حرفه‌ای کار کنید و دستتان برای هر ایده‌ای باز باشد، حتماً به سراغ ESP32 بروید.