چطور ظرفیت واقعی پاوربانک را اندازه بگیریم؟ _اندازه گیری با تستر USB

۱. چرا عدد روی جعبه با واقعیت فرق می‌کند؟ 🤨

کمپانی‌ها ظرفیت پاوربانک را معمولاً بر اساس ولتاژ اسمی سلول‌های داخلی (حدود 3.6–3.7 ولت) می‌نویسند، نه روی خروجی ۵ ولت یا PD. مثلاً وقتی روی بدنه نوشته ۲۰۰۰۰mAh، یعنی سلول‌های داخلش مجموعاً حدود ۲۰Ah در ۳.۷ ولت ذخیره می‌کنند، نه این‌که حتماً در ۵ ولت USB هم همین‌قدر بدهد.

توی مسیر از ۳.۷ ولت سل‌ها به ۵ یا ۹ ولت خروجی، یک مبدل بوست/بوک–بوست هست که راندمانش ۸۵–۹۰ درصد است؛ بقیه انرژی در قالب گرما و تلفات می‌سوزد. برای همین است که اگر با تستر USB ظرفیت را در ۵ ولت اندازه بگیری، همیشه عدد کوچک‌تر از ظرفیت اسمی روی جعبه درمی‌آید و این لزوماً یعنی تقلب نیست؛ فقط دو مبنای مختلف اندازه‌گیری است.

۲. تجهیزات لازم برای تست علمی ظرفیت پاوربانک 🧪

برای یک تست جدی، همین‌ها کافی است:

• یک تستر USB شبیه همان مدل ۱۰in1 با نمایش mAh یا mWh روی خروجی؛
• یک لود ثابت: می‌تواند مقاومت بار، ماژول لود الکترونیکی (مثلاً ۵V/۱–۳A)، یا حتی یک دستگاه واقعی مثل گوشی، ولی لود ثابت خیلی بهتر است؛
• کابل USB/Type‑C کوتاه و سالم؛ افت ولتاژ روی کابل‌های بد واقعاً نتیجه را خراب می‌کند.

تستر 150 وات حرفه ای (10in1) تستر USB با تستر مقاومت داخلی |ولت متر دیجیتالی

تستر یو اس بی (USB ) ولتاژ و جریان شارژر مدل KWS V20 (اصلی )

تستر USB مانیتورینگ ولتاژ و جریان 60 وات USB به Type-C

تستر USB مانیتورینگ ولتاژ و جریان Type-C به - USB

تستر USB مانیتورینگ ولتاژ و جریان USB به USB

۳. روش استاندارد: دشارژ کامل با تستر USB و لود ثابت ⏱️

گام ۱: پاوربانک را تا ۱۰۰٪ شارژ کن

پاوربانک را با شارژر مناسب خودش (ترجیحاً PD/QC سازگار) کامل شارژ کن تا LEDها یا نمایشگر نشان دهد که شارژ تمام شده است. اگر عجله نکنی و بعد از فول شدن هم ۱۵–۲۰ دقیقه دیگر روی شارژ بماند، مطمئن‌تر است که سلول‌ها بالانس شده‌اند.

گام ۲: تستر را در مسیر بگذار

چیدمان استاندارد این است:
پاوربانک → تستر USB → لود
تستر را مستقیم به خروجی پاوربانک بزن و لود (بار) را به خروجی تستر متصل کن. حالا هرچه انرژی از پاوربانک خارج شود، تستر آن را ثبت می‌کند.

گام ۳: جریان دشارژ را تنظیم کن

اگر از لود الکترونیکی استفاده می‌کنی، یک جریان منطقی تنظیم کن؛ معمولاً برای پاوربانک‌های ۱۰–۲۰ هزار میلی‌آمپر، جریان ۱ تا ۲ آمپر در ۵ ولت انتخاب خوبی است. جریان خیلی بالا راندمان را بد می‌کند و پاوربانک را زود داغ و محدود می‌کند؛ جریان خیلی پایین هم تست را چندین ساعت طولانی می‌کند.

گام ۴: بگذار تا خودش خاموش شود

حالا فقط باید صبر کنی. تستر USB به‌صورت پیوسته ولتاژ، جریان و ظرفیت تجمعی (mAh یا mWh) را ثبت می‌کند و پاوربانک تا رسیدن به حدّ قطع دشارژ خودش، خروجی را می‌دهد. این مرحله ممکن است ۳–۸ ساعت طول بکشد، بسته به ظرفیت و جریان انتخابی.

نکته مهم این است که خود پاوربانک خاموش شود، نه این‌که وسط کار تو تست را قطع کنی؛ چون آن‌چه برای ما مهم است، «ظرفیت قابل استفاده» است، نه تا جایی که دل‌مان خواست تخلیه کنیم.

گام ۵: عدد نهایی را بخوان

وقتی پاوربانک خاموش شد، تستر را نگاه کن:

• اگر mWh نشان می‌دهد، عالی است؛ این مستقیم انرژی تحویلی روی خروجی است.
• اگر فقط mAh روی ۵ ولت نشان می‌دهد، باز هم قابل استفاده است، ولی نیاز به یک تبدیل کوچک دارد.

۴. تبدیل mAh و mWh به ظرفیت واقعی پاوربانک 📐

حالت ۱: تستر mWh نشان می‌دهد (دقیق‌تر)

فرض کن تستر می‌گوید:
E_out = 25000 mWh روی ۵ ولت.

می‌خواهی بدانی معادل چند mAh روی ولتاژ داخلی سلول (مثلاً ۳.۷V) است. از رابطه‌ی زیر استفاده می‌شود:

که در آن Vbat ولتاژ اسمی سلول (معمولاً ۳.۷ ولت) و η راندمان بوست (مثلاً ۰.۸۵ تا ۰.۹) است.

اگر ۳.۷ ولت و ۸۵٪ راندمان را در نظر بگیریم:

یعنی این پاوربانک در سطح سلول‌ها واقعاً حدود ۸۰۰۰ میلی‌آمپر ظرفیت مفید دارد، حتی اگر روی جعبه مثلاً ۱۰۰۰۰mAh نوشته باشد.

حالت ۲: تستر فقط mAh در ۵ ولت می‌دهد

بعضی تسترها ظرفیت را مستقیم در mAh در ولتاژ خروجی می‌دهند. فرض کن خروجی:
Q_out = 5000 mAh در 5V

اول این را به mWh تبدیل می‌کنی:

بعد همان فرمول حالت قبل را روی این mWh اعمال می‌کنی و به ظرفیت معادل روی ۳.۷ ولت می‌رسی.

۵. مقایسه با عدد روی جعبه و تفسیر نتیجه 📊

حالا که ظرفیت واقعی را حساب کردی، وقت مقایسه است. برای مثال، پاوربانکی داریم با برچسب:
Label = 10000mAh @ 3.7V

انرژی اسمی‌اش:

اگر در تست ما، Eout=25WhEout=25Wh روی ۵ ولت به دست آمده، و با راندمان ۸۵٪ حساب کردیم و شد حدود ۸۰۰۰mAh، می‌بینی عدد واقعی حدود ۸۰٪ ظرفیت ادعایی است. این برای پاوربانک‌های ارزان اصلاً عجیب نیست.

اگر اختلاف خیلی بزرگ شد (مثلاً برچسب ۲۰۰۰۰mAh ولی محاسبه‌ی تو می‌گوید ۷۰۰۰mAh)، می‌توانی با خیال راحت آن را یک محصول غیرقابل اعتماد بدانـی .

۶. نکات حرفه‌ای برای دقت بیشتر 🧠

چند نکته‌ی ظریف که کیفیت تستت را بالا می‌برد:

• کابل کوتاه و ضخیم استفاده کن تا افت ولتاژ روی سیم‌ها حداقل شود؛ افت زیاد باعث می‌شود پاوربانک زودتر به ولتاژ قطع برسد و ظرفیت ظاهراً کم‌تر دیده شود.
• اگر لود الکترونیکی داری، جریان را طوری تنظیم کن که شبیه مصرف واقعی‌ات باشد؛ برای تست پاوربانک موبایل، ۱–۲ آمپر منطقی است، برای لپ‌تاپ‌های PD جریان‌های بالاتر نیاز است.
• دما را زیر نظر بگیر؛ پاوربانک و لود هر دو باید در محدوده‌ی ایمن کار کنند. دمای خیلی بالا راندمان را کم و فرسودگی سلول را زیاد می‌کند.
• تست را چند بار تکرار کن و میانگین بگیر، مخصوصاً اگر پاوربانک چندساله یا مشکوک است؛ رفتار آن از سیکل به سیکل ممکن است کمی فرق کند.

۷. جمع‌بندی کاربردی برای کاربر 🧩

از دید کاربر عادی، دانستن یک چیز کافی است: اگر یک پاوربانک ۲۰۰۰۰mAh داری که در تست USB فقط ۱۴۰۰۰mAh در ۵ ولت می‌دهد، احتمالاً همه‌چیز طبیعی است و افت در راندمان مبدل و محدودیت‌های کنترلی گم شده است. اما اگر همین پاوربانک عددی در حد ۸۰۰۰ یا کمتر تحویل داد، باید بدانی که یا محصول ضعیف است، یا باتری‌هایش فرسوده شده‌اند.