پروتکل‌های QC2.0، QC3.0 ، +QC3.0 و USB‑PDچیست و فهرستی از گوشی‌هایی که معمولاً از این پروتکل‌ها پشتیبانی می‌کنند

 پروتکل‌های QC2.0، QC3.0 ، QC3.0+ و  USB‑PD و فهرستی از گوشی‌هایی که معمولاً از این پروتکل‌ها پشتیبانی می‌کنند 

توضیح پروتکل‌ها

• QC (Quick Charge) ساخت شرکت Qualcomm است و هدفش افزایش سرعت شارژ از طریق افزایش ولتاژ یا جریان خروجی شارژر است.
• QC2.0: ارائه ولتاژهای متغیر (5V، 9V، 12V و گاهی 20V بسته به پیاده‌سازی) و امکان شارژ سریع‌تر نسبت به USB استاندارد. از نسخه‌های قدیمی‌تر است اما هنوز در بسیاری از دستگاه‌ها و شارژرها دیده می‌شود.
• QC3.0: بهبود در بازه ولتاژی با قابلیت تنظیم ولتاژ در گام‌های کوچک‌تر (از 3.6V تا 20V با افزایش‌های ~200mV) برای بهینه‌سازی شارژ و کاهش گرما. کارایی و تطبیق‌پذیری بهتر نسبت به QC2.0 دارد.
• QC3.0+: ارائه‌شده توسط برخی سازندگان به‌عنوان ارتقاء؛ معمولاً شامل بهینه‌سازی‌های اضافی مانند کنترل بهتر توان، پشتیبانی از ولتاژ/جریان بالاتر و هماهنگی با پروتکل‌های دیگر. نام رسمی Qualcomm برای این نسخه ممکن است متفاوت باشد و بعضی برندها برچسب «+» را برای تمایز تجاری استفاده می‌کنند.

نکته: QC (Quick Charge) با USB Power Delivery (PD) جداست؛ PD استاندارد صنعتی گسترده‌تری است و در ولتاژ و جریان‌های متنوع (تا PD3.1/حالت PPS) کار می‌کند. بسیاری از شارژرهای مدرن از هر دو پروتکل پشتیبانی می‌کنند.

• USB‑PD : یک استاندارد بین‌المللی برای انتقال توان از طریق رابط USB است که اجازه می‌دهد شارژر و دستگاه (مثلاً گوشی، تبلت، لپ‌تاپ) «درباره» بهترین ولتاژ و جریان مذاکره کنند. این استاندارد امن‌تر و انعطاف‌پذیرتر از شارژ USB کلاسیک است و توان‌های بالاتر را نیز پوشش می‌دهد.
• هنگام اتصال، شارژر فهرستی از سطوح ولتاژ/جریان (PDO یا RDO در نسخه‌های جدید) پیشنهاد می‌دهد و دستگاه یکی را انتخاب می‌کند. پس از آن شارژر خروجی را روی آن سطح قرار می‌دهد.
• در USB‑PD نسخه‌های جدید (PD3.0 و PD3.1) قابلیت‌های پیشرفته‌تری مثل PPS (Programmable Power Supply) وجود دارد که ولتاژ را به‌صورت پویا و با گام‌های کوچک تغییر می‌دهد تا بازده و کنترل دما بهتر شود.

ولتاژها و توان‌های متداول در USB‑PD

• USB‑PD سنتی (قبل از PD3.1) معمولاً پروفایل‌هایی با ولتاژهای استاندارد ارائه می‌دهد، مانند:
  • 5V (تا چند آمپر؛ معمولاً 3A) — معادل ~15W
  • 9V (مثلاً 2A یا 3A) — ~18W یا ~27W
  • 12V، 15V، 20V — برای توان‌های بالاتر (مثلاً تا 60W یا 100W بسته به جریان)
• PD3.0 با PPS (رایج در گوشی‌های جدید) امکان تغییر ولتاژ در بازه‌های پیوسته‌تری را می‌دهد (مثلاً 3.3–11V یا 3.3–21V بسته به توان شارژر) با گام‌های کوچک (مثلاً 20mV یا 100mV) برای بهینه‌سازی شارژ و کاهش گرما.
• PD3.1 (Extended Power Range — EPR) توانایی ارائه ولتاژهای بالاتر را افزوده است:
  • ولتاژهای تا 28V، 36V، و 48V و توان تا 240W (بسته به پیاده‌سازی) ممکن شده است؛ این ویژگی‌ها برای لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های نیازمند توان بالا طراحی شده‌اند.
• نمونه ای از ماژولهای PD در مجموعه الکترواکسپرس

ماژول پاوربانک 45 وات دو طرفه (پشتیبانی 2S–6S) با شارژ سریع USB‑C PD — ای سی قدرتمند IP2369

ماژول پاوربانک دوطرفه 2–6S | شارژ سریع 45W | Type‑C PD/PPS (با نمایشگر دیجیتال ولت و آمپر )
ماژول پاور بانک شارژ سریع دوطرفه 100 وات IP2368 Type-C - برد شارژ باتری لیتیومی 4 S

مثال‌های متداول برای گوشی‌ها و لوازم:

• iPhone: معمولاً با شارژر USB‑PD 18W (9V@2A) یا 20W (9V@2.22A) شارژ سریع می‌شود.
• گوشی‌های سامسونگ جدید با Super Fast Charging: از PD + PPS استفاده می‌کنند، مثلاً ولتاژهای پویا در بازه‌های 3.3–11V برای بهینه‌سازی.
• لپ‌تاپ‌های مبتنی بر USB‑C: معمولاً از PD در سطوح 20V@3A (60W) یا 20V@5A (100W) استفاده می‌کنند؛ با PD3.1 و EPR، توان تا 240W ممکن است.

مزایا و نکات ایمنی

• مذاکره ولتاژ/جریان بین دستگاه و شارژر باعث می‌شود شارژ در کمترین زمان ممکن و با کمترین تولید حرارت انجام شود.
• PPS مخصوصاً برای باتری‌های لیتیومی مفید است چون ولتاژ را به شکل دقیق‌تری تنظیم می‌کند و از تولید حرارت اضافی جلوگیری می‌کند.

چه گوشی‌هایی معمولاً از این پروتکل‌ها پشتیبانی می‌کنند

توجه: پشتیبانی از QC بستگی به چیپ شارژ داخل گوشی (SoC یا کنترلر شارژ) و سیاست سازنده دارد؛ برخی گوشی‌ها از هر سه نسخه پشتیبانی می‌کنند و برخی فقط از PD یا پروتکل اختصاصی خود استفاده می‌کنند. فهرست زیر نمونه‌های شناخته‌شده است و ممکن است بسته به مدل/نسخه منطقه‌ای متفاوت باشد.

• گوشی‌هایی که معمولاً از QC2.0 پشتیبانی می‌کنند:
  • برخی گوشی‌های قدیمی‌تر میان‌رده و پایین‌رده مجهز به چیپ Qualcomm (مثلاً مدل‌های قدیمی Motorola و برخی سامسونگ‌های اقتصادی)
  • دستگاه‌های مجهز به تراشه‌های Qualcomm Snapdragon نسل‌های قدیمی‌تر (مثال کلی، نه مدل خاص)
• گوشی‌هایی که معمولاً از QC3.0 پشتیبانی می‌کنند:
  • سری‌های قدیمی تا میان‌رده سامسونگ (در برخی مدل‌ها)
  • بسیاری از گوشی‌های مجهز به Qualcomm Snapdragon از نسل‌های میانی (مثلاً بسیاری از سری‌های Moto و برخی گوشی‌های شیائومی قدیمی‌تر)
  • برخی گوشی‌های ال‌جی و HTC در زمان عرضه
• گوشی‌هایی که از QC3.0+ یا نسخه‌های مشابه پشتیبانی می‌کنند:
  • برخی مدل‌های برندهایی که با Qualcomm همکاری نزدیک دارند؛ مثال مشخص و عمومی برای QC3.0+ کمتر رسمی است زیرا سازندگان معمولاً نام‌گذاری تجاری متفاوتی دارند.
• گوشی‌های شناخته‌شده که معمولاً از Quick Charge (هر نسخه‌ای) پشتیبانی می‌کنند:
  • برخی مدل‌های Motorola (Moto G, Moto X قدیمی‌تر)
  • برخی گوشی‌های شیائومی (نسخه‌های دارای تراشه Qualcomm)
  • برخی گوشی‌های HTC و LG (مدل‌های مجهز به چیپ Qualcomm)
  • برخی مدل‌های ZTE، Nubia و برندهای چینی که از چیپ Qualcomm بهره می‌برند
• گوشی‌هایی که غالباً از QC پشتیبانی نمی‌کنند یا کمتر پشتیبانی می‌کنند:
  • بسیاری از گوشی‌های اخیر سامسونگ رده‌بالا (Galaxy S و Note جدید) معمولاً به سمت USB PD یا شارژ اختصاصی خود می‌روند
  • اکثر آیفون‌های اپل پشتیبانی رسمی از QC ندارند و به جای آن از USB‑PD (از iPhone 8 به بعد برای شارژ سریع) استفاده می‌کنند
• آیفون (Apple):
  • آیفون‌ها به‌طور کلی از Qualcomm Quick Charge (QC) پشتیبانی نمی‌کنند. از iPhone 8 به بعد برای شارژ سریع از USB Power Delivery (USB‑PD) استفاده می‌شود.
  • با یک شارژر USB‑PD مناسب (مثلاً 18W یا بالاتر) و کابل USB‑C به Lightning می‌توانید شارژ سریع دریافت کنید.
  • اپل برخی بهینه‌سازی‌های داخل‌سیستمی دارد؛ بنابراین استفاده از شارژرهای رسمی یا تاییدشده بهترین عملکرد و ایمنی را می‌دهد.
• سامسونگ (Samsung):
  • سامسونگ در سال‌های اخیر بیشتر به سمت USB‑PD و پروتکل‌های اختصاصی مثل Adaptive Fast Charging (AFC) و Samsung Super Fast Charging (بر پایه USB‑PD PPS در مدل‌های جدید) رفته است.
  • گوشی‌های قدیمی‌تر سامسونگ ممکن است از Qualcomm QC (بخصوص QC2.0/QC3.0) یا AFC پشتیبانی کنند، اما پرچم‌داران جدید (مثلاً سری Galaxy S و Galaxy Note از چند سال گذشته) عموماً از USB‑PD و PPS پشتیبانی می‌کنند.
  • برخی مدل‌های میان‌رده سامسونگ ممکن است هنوز از AFC یا پیاده‌سازی‌های مشابه پشتیبانی کنند.

برای اطمینان از پشتیبانی یک مدل خاص بهتر است:

• مشخصات رسمی سازنده یا دفترچه فنی (spec sheet) را بررسی کنید.
• دنبال عبارت‌هایی مثل "Quick Charge 2.0 / 3.0" یا "QC2.0 / QC3.0" در مشخصات باشید.
• اگر گوشی مجهز به چیپ Qualcomm است، احتمال پشتیبانی از QC بیشتر است